Organizamos una jornada con el Fiscal Antonio Vercher sobre «El papel de la Fiscalía en el control ambiental y la protección del medio ambiente»

1358790742El Ararteko, en colaboración con la Fiscalía del País Vasco, ha organizado una jornada que permitirá conocer las iniciativas que ha liderado la Fiscalía en el ámbito de la investigación y persecución de los delitos contra el medio ambiente.

Con este encuentro, que se celebrará el día 8 de abril en el Palacio de Justicia de Bilbao, queremos contribuir a la sensibilización sobre una realidad de trascendencia creciente en la sociedad, como es la de la protección del medio ambiente.

El ararteko Manuel Lezertua y el fiscal superior de Justicia del País Vasco Juan Calparsoro inaugurarán la jornada. Posteriormente, habrá ocasión de conocer la labor del Ararteko y de otras organizaciones sociales en el reconocimiento de los derechos medioambientales y se contará con las aportaciones de diferentes personas expertas en la materia.

Entre ellos, Antonio Vercher, fiscal del Tribunal Supremo y coordinador de Medio Ambiente y Urbanismo, que ofrecerá una ponencia sobre el papel de la Fiscalía en el control ambiental y la protección del medio ambiente.

A continuación, en una mesa redonda moderada por la periodista y máster en educación ambiental Arantza Lezamiz, realizarán aportaciones desde la realidad de nuestra Comunidad Autónoma Xabier Caño, abogado especialista en medio ambiente; Carlos Barcina, coordinador del área de medio ambiente del Ararteko; y representantes de asociaciones ecologistas como Ekologistak Martxan y Eguzki.

Las personas interesadas en asistir a esta jornada pueden inscribirse enviando un correo electrónico a la dirección jardunaldiak@ararteko.eus, indicando nombre y apellidos, organización o institución, e-mail y teléfono de contacto.


IMG_8167[1]

Jardunaldia: «Fiskaltzaren eginkizuna ingurumena kontrolatu eta babestean»

Arartekoak, Euskal Herriko Fiskaltzarekin lankidetzan, jardunaldi bat antolatu du. Horri esker jakin ahal izango da Fiskaltzak zer ekimen zuzendu dituen ingurumenaren kontrako delituak ikertu eta esestearen arloan.

Topaketa hori apirilaren 8an egingo da, Bilboko Justizia jauregian. Horren bidez, jendea sentikorrago bihurtu nahi dugu gizartean gero eta garrantzi handiagoa duen errealitate baten gainean: ingurumena babestea.

Manuel Lezertua arartekoak eta Juan Calparsoro Euskal Herriko Auzitegiko fiskal nagusiak hasiko dute jardunaldia. Gero, ingurumen-eskubideak aitortzearen arloan, Arartekoak eta beste gizarte-erakunde batzuek zer lan egiten duten ezagutu ahal izango da, eta gai horretako aditu batzuek ekarpenak egingo dituzte.

Aditu horien artean izango da Antonio Vercher, Auzitegi Goreneko fiskala eta Ingurumen eta Hirigintza arloko koordinatzailea baita. Ponentzia bat emango du Fiskaltzak ingurumena kontrolatu eta babestean duen eginkizunaz.

Ondoren, mahai-inguru bat egingo da, Arantza Lezamiz kazetari eta ingurumen arloko heziketako masterdunak moderatuta. Bertan, gure autonomia erkidegoko errealitatetik abiatuta, beren ekarpenak egingo dituzte Xabier Caño abokatuak (ingurumen arloan aditua), Carlos Barcinak (Ararteko erakundearen ingurumen arloko koordinatzailea); eta Ekologistak Martxan  eta Eguzki bezalako elkarte ekologistetako zenbait ordezkarik.

Jardunaldi horretara joan nahi dutenek honela eman dezakete izena: jardunaldiak@ararteko.eus helbidera e-posta bat bidaliz, bertan adierazita izen-abizenak, zein elkarte edo erakundetakoak diren, e-posta eta harremanetarako telefono zenbakia.


En busca de una sinfonía climática: La cumbre del clima de París

IMG_9388[1]EN BUSCA DE UNA SINFONÍA CLIMÁTICA: LA CUMBRE DEL CLIMA DE PARIS

A partir de hoy el mundo tiene una cita crucial para afrontar uno de los mayores retos que tiene planteados: el cambio climático. Tras los recientes atentados del 13 N, que nos han asomado al abismo de la barbarie, Paris -la ciudad de las luces y de la Ilustración- se recompone, con titánico y encomiable esfuerzo, para acoger durante estos próximos días la muy esperada XXI Conferencia de las partes al Convenio Marco Internacional sobre cambio climático (conocida por su acrónimo «COP 21»).

El cambio climático representa hoy, sin asomo de duda, una amenaza de primera magnitud para la biodiversidad del planeta Tierra. Sin embargo, sean cuales sean los desequilibrios, cuyo alcance no medimos aún con exactitud, que el cambio climático va a provocar en nuestro planeta, la verdad es que será más bien la especie humana la que deberá arrostrar en realidad con las consecuencias más catastróficas de ese fenómeno. El científico James Lovelock formuló en el año 1969 una célebre hipótesis: La Tierra es un sistema autorregulador que puede contrarrestar cualquier cambio medioambiental que amenace la vida en su conjunto. Esta hipótesis, que causo perplejidad en la comunidad científica del siglo pasado, debe su nombre al escritor William Golding que propuso a su autor que lo denominara Gaia, como la Diosa griega de la Madre Tierra. La hipótesis de Gaia coloca a la especie humana ante un su propio desafío, inminente e ineludible: la necesidad imperiosa de hacer frente a los efectos ambientales provocados por el cambio climático, cuya responsabilidad recae en nosotros, puesto que lo que está en juego, a fin de cuentas, es el peligro que dicho cambio climático representa para la propia existencia de la humanidad.

La COP 21 es el órgano supremo de la Convención Marco de Naciones Unidas sobre el Cambio Climático, adoptada en el año 1992 en Rio de Janeiro. Desde esa fecha la comunidad internacional se ha propuesto llegar a acuerdos para estabilizar las concentraciones de gases de efecto invernadero en la atmósfera a un nivel que permita evitar interferencias irreversibles en el sistema climático. Desde entonces, la conferencia de las partes se encarga de reunir anualmente a los representantes de los 196 Estados miembros. El encuentro se conoce como Cumbre del Clima y trata de lograr año tras año, y ya van 21 conferencias, una conjunción de voces que permitan producir una sinfonía (o acuerdo como indica el origen griego de esta palabra) sobre el cambio climático.

La COP 21 de París, al igual que las cumbres anteriores, comienza con una profunda y creciente preocupación ante el hecho incuestionable de que el planeta se calienta por la acción humana. Hoy ya hemos subido un grado más la temperatura en comparación con la existente durante la era industrial. Las conclusiones del quinto informe de evaluación del grupo intergubernamental de

expertos sobre el cambio climático no dejan ya lugar a controversia científica alguna. La influencia humana en el sistema climático es clara e innegable. Desde que comenzó la época industrial la actividad del ser humano viene arrojando cantidades ingentes de gases a la atmósfera y son, precisamente, esos gases los que han ido incrementando el efecto invernadero.

Al mismo tiempo, la COP 21 comienza con un cierto atisbo de esperanza de que esta vez se pueda lograr un nuevo acuerdo climático que evite lo peor, a saber, que la temperatura global del planeta se incremente más allá de de los 2 grados. Una de las claves para lograr un progreso de tal naturaleza en esta cumbre son las llamadas contribuciones nacionales determinadas (INCD, por sus siglas en inglés), que es la manera como se denominan los compromisos que han presentado hasta la fecha 170 Estados para conseguir reducir el nivel de sus emisiones mediante acciones de diversa índole. Otras claves serán compartir las propuestas para la adaptación hacia economías resilientes y bajas en carbono, establecer mecanismos de reparación y financiación de los daños climáticos y, sin duda, poner en práctica instrumentos para la transparencia y la rendición de cuentas de los compromisos adquiridos durante la Cumbre.

Quizás sea ésta cumbre en Paris nuestra última oportunidad. La COP 21 de París debe aportar el impulso indispensable para que todas las personas, organizaciones, instituciones, pueblos y ciudadanos del mundo alcen su voz alta y clara, exigiendo: ¡Ni un grado más!

En nuestro ámbito más cercano , Euskadi, estamos obligados a admitir, como el resto de los territorios del planeta, que tenemos también nuestra parte de responsabilidad (en concreto el 0,5 % del total de las emisiones de la Unión Europea). Por lo tanto, también a nosotros nos corresponde realizar nuestra contribución al esfuerzo común de dimensiones planetarias. En junio de 2015 el Gobierno Vasco ha aprobado la Estrategia de Cambio Climático 2050 del País Vasco. Este documento plantea el objetivo de reducir para 2050 nuestras emisiones de gases de efecto invernadero en un 80% respecto a 2005 e incrementar en un 40 % la cantidad de energía final consumida procedente de energías renovables. Toda la ciudadanía debe participar en esa estrategia. Todas las instituciones, organismos, asociaciones y personas debemos ser plenamente conscientes acerca de la necesidad de cumplir cuanto antes con ese objetivo, mediante planes, programas y acciones concretos. Usted y yo tenemos algo que decir y algo por hacer. Por de pronto apuntemos esta fecha y esta cita. Cumbre del Clima COP 21 en París. Es una cita con la Tierra, con Gaia.

IMG_8167[1]

SINFONIA KLIMATIKOAREN BILA: KLIMARI BURUZKO GOI-BILERA PARISEN

Gaurtik aurrera, erronka handienetako bati aurre egiteko hitzordu erabakigarria edukiko du munduak: klima-aldaketari aurre ematekoa, hain zuzen ere. Ankerkeriaren amildegira hurbildu gaituzten duela gutxiko A 13ko atentatuen ondoren, Paris –argien eta Ilustrazioaren hiria- berriz osatu da, ahalegin ikaragarri eta goraipagarriz, datozen egunotan bere baitan hartzeko horrenbeste iguriki den klima-aldaketari buruzko Nazioarteko Hitzarmen Markoari atxikitako XXI. Biltzarra («COP 21» akronimoarekin ezagutzen dena).

Klima-aldaketa, zalantzarik gabe, berebiziko mehatxua da Lur planetaren biodibertsitaterako. Hala ere, klima-aldaketak gure planetan eragingo dituen desorekak dena delakoak izanda ere, eta horien irismena zehaztasunez neurtzen ez badugu ere, gizakiok jasango ditugu, egiazki, fenomeno horren ondorio lazgarrienak. James Lovelock zientzialariak hipotesi entzutetsu hau formulatu zuen 1969an: lurra sistema auto-erregulatzailea da, eta bizitza oro har mehatxa dezakeen edozein ingurumen aldaketari egin diezaioke aurka. Hipotesi horrek zalantza sortu zuen aurreko mendeko komunitate zientifikoan, eta William Golding idazleari zor dio izena, hipotesia Gaia izendatzeko proposatu baitzion horrek egileari. Gaia, Ama Lurraren jainkosa grekoa bezala. Gaia hipotesiak aurrez aurre jarri ditu gizakiak eta horien erronka, berehalakoa eta saihestezina izaki hori: klima-aldaketak eragindako ingurumen ondorioei aurre egiteko premiazko beharrizana. Guk daukagu zeregin horren gaineko erantzukizuna, izan ere, azken batean, aipatu klima-aldaketak gizakien existentziari berari ekarri dion arriskua dago jokoan.

Klima-aldaketari buruzko Nazio Batuen Hitzarmen Markoko organo gorena da COP 21. 1992an egin zen aipatu hitzarmena, Rio de Janeiron. Data hartatik aurrera, atmosferan negutegi efektuko gas kontzentrazioa egonkortzeko akordioak lortzeko xedea eduki du nazioarteko komunitateak, klima sisteman atzeraezinezko interferentziak egotea saihesteko mailara jaitsi dadin gas kontzentrazio hori. Ordutik, 196 estatu kideetako ordezkariak urtero elkartzeko ardura eduki du aldeen hitzarmenak. Klimari buruzko goi-bilera esaten zaio bilguneari, eta, urtez urte, klima-aldaketaren gaineko sinfonia (edo akordioa, hitz horren jatorri grekoak adierazten duen bezala) sortzea ahalbidetuko duen ahots elkarketa lortzen saiatu da. Jada, 21 batzar egin dira.

Pariseko COP 21, aurreko goi-bilerak bezala, planeta gizakion ekintzaren ondorioz berotzen delako egitate eztabaidaezinaren gaineko kezka sakonarekin hasi da, geroz eta handiagoa den kezkarekin. Gaur, gradu bat igo da tenperatura, industria garaian zegoenarekin alderatuta. Klima-aldaketari buruzko adituen gobernu arteko taldearen bosgarren ebaluazio-txosteneko ondorioek ez diote lekurik egin inolako eztabaida zientifikori. Gizakiok klima sisteman dugun eragina argia eta ukaezina da. Industria garaia hasi zenetik, gizakien ekintzak egundoko gas kopuruak isurtzen

dizkiote atmosferari, eta gas horiek dira, hain zuzen ere, negutegi efektua areagotu dutenak.

Aldi berean, oraingo honetan, okerrena gertatzea ekiditeko akordio klimatiko berria lortu ahal izango delako nolabaiteko itxaropen zantzuarekin hasi da COP 21, hau da, planetaren tenperatura orokorra bi gradutik harago igotzea saihesteko akordioa lortzeko itxaropenez. Goi-bileran horrelako aurrerapena lortzeko gakoetako bat dira nazio ekarpen zehatzak deiturikoak (INCD, ingelesez). Horrelaxe izendatu dira gaur arte 170 estatu kidek beraien igorpen maila askotariko ekintzen bidez murriztea lortze aldera aurkeztu dituzten konpromisoak. Honakoak izango dira beste gako batzuk: karbono gutxi duten ekonomia malguetaranzko egokitzapenerako proposamenak partekatzea, kalte klimatikoak konpontzeko eta finantzatzeko mekanismoak ezartzea eta, zalantzarik gabe, goi-bileran hartutako konpromisoen gardentasunerako eta horien berri emateko tresnak praktikan jartzea.

Beharbada, Pariseko goi-bilera izango da gure azken aukera. COP 21ek ekarri behar du munduko pertsona, erakunde, antolamendu, herri eta herritar guztiek argi eta garbi eska dezatela, ozen, honakoa: Gradu bakar bat gehiago ez!

Gure eremu hurbilenean, Euskadin, gure erantzukizun zatia ere badugula onartu behar dugu, planetako gainerako lurraldeek bezala (zehatz-mehatz, Europar Batasuneko igorpenen % 0,5 da gurea). Hortaz, guri ere badagokigu planetaren neurriko ahalegin komunari ekarpena egitea. 2015eko ekainean, Klima-Aldaketaren aurkako Euskadiko Estrategia 2050 onartu zuen Eusko Jaurlaritzak. 2050erako negutegi efektuko gasen gure igorpenak % 80 murrizteko xedea dauka dokumentu horrek, eta % 40 areagotzea energia berriztagarrietatik datorren energia kontsumoa. Erakunde, organismo, elkarte eta pertsona guztiok oso argi eduki behar dugu xede hori egitasmo, programa eta ekintza zehatzen bidez betetzeak duen garrantzia oso handia dela. Zuk eta biok badugu zeresanik, bai eta egitekorik ere. Hasteko, idatz ditzagun data eta hitzordua. COP 21 klimari buruzko goi-bilera. Lurrarekin dugun hitzordua da, Gaiarekin duguna.

Manuel Lezertua

Arartekoa

 

 

 

Por un debate social sobre la pobreza energética en Euskadi

nube_pobreza21En pleno siglo XXI existe mucha gente aun en Euskadi que tiene dificultades para mantener una temperatura adecuada en su casa durante los meses fríos. La encuesta de necesidades sociales 2014 sobre pobreza, elaborada por el Departamento de Empleo y Políticas Sociales del Gobierno Vasco, refleja dos indicadores a tener en cuenta al respecto. Por un lado, el número de personas que tienen problemas para mantener su hogar a la temperatura adecuada ha alcanzado en 2014 la cifra de 237.526. Por otro, la población afectada por cortes de suministro de servicios en el hogar (incluyendo agua, luz o teléfono) en 2014 ha sido de 38.255. Ese fenómeno -que según el anterior informe sufren en distinto grado un 11% de los vascos y vascas- es conocido como pobreza energética e implica disponer de dificultades serias o imposibilidad de acceso a la energía en el hogar por carencia de recursos, malas condiciones objetivas de la vivienda o el excesivo precio de los recursos energéticos.

En Euskadi la pobreza energética es un fenómeno relativamente desconocido. Las condiciones climatológicas más benévolas que en otras latitudes, el indudable impacto positivo del consolidado sistema de garantía de ingresos que disponemos o la falta de caracterización de este indicador hasta hace relativamente poco tiempo, ha supuesto una tendencia a categorizar la pobreza energética dentro de la pobreza en general como un elemento para evaluar el riesgo de exclusión social.

La pobreza energética es una cruda realidad, conocida en Europa como fuel poverty, y forma parte desde hace décadas de la agenda política de países como el Reino Unido, Irlanda o Bélgica. Esta preocupación ha dado lugar a una primera regulación por parte del Derecho comunitario. Un paso importante para afrontar la lucha contra la pobreza energética han sido, sin duda, las previsiones recogidas en las directivas comunitarias para regular las normas comunes del mercado energético del sector de la electricidad (Directiva 2009/72/CE) y del gas natural (Directiva 2009/73/CE). Estas directivas comunitarias deben darnos la luz de cómo hacer frente a la pobreza energética. Existe una obligación de servicio público que impone garantizar un servicio energético (eléctrico y gasístico) de calidad, a unos precios razonables y que proteja a los consumidores domésticos y, en particular, a los clientes más vulnerables. Una de las medidas que recoge es la prohibición de interrumpir el suministro en periodos críticos, lo que en la práctica implica la imposibilidad de un corte del suministro en épocas de mayor frío invernal.

Hasta la fecha en el Estado Español estas disposiciones han sido parcialmente transpuestas mediante la Ley 24/2013, de 26 de diciembre, del Sector Eléctrico, que en su artículo 45 tiene en consideración únicamente algunos aspectos relativos a los consumidores vulnerables como es el bono social.

Por ello, resulta necesario un análisis integral de la pobreza energética, para paliar y prevenir sus efectos. Dicho análisis debe integrar las actuales políticas de protección de los consumidores (bono social), políticas sociales (renta de garantía de ingresos y las ayudas de emergencia social) y de vivienda (eficiencia y ahorro energético de las viviendas).

Pese a esas medidas ya existentes, debemos reconocer la imposibilidad real de paliar todos los efectos de la pobreza energética. Los motivos pueden ser diversos. El incremento de la factura eléctrica en los últimos años para el consumidor eléctrico es una realidad innegable. La actual situación del sistema energético, la falta de impulso del autoconsumo o de las energías renovables de uso doméstico han generado una pérdida de oportunidad en esta materia. Asimismo, la crisis ha supuesto un gran inconveniente para abordar las mejoras en las condiciones de eficiencia energética que la normativa urbanística y de vivienda han venido incorporando. Por otro lado, las políticas sociales han mejorado la situación, pero no han evitado las dificultades de algunos colectivos para hacer frente a unas condiciones adecuadas de bienestar energético.

Ante estas situaciones, diversos colectivos como la Asociación de Ciencias Ambientales o la Plataforma por un nuevo modelo energético -en Euskadi, Gure Energia– celebran la semana europea de la pobreza energética. Estos colectivos exigen una incorporación de este fenómeno energético en la agenda pública para conocer sus efectos sociales, educativos o en la salud de las personas, en especial, en determinados colectivos, como las personas mayores o la infancia. Con el objeto de dar respuesta a esas propuestas, la institución del Ararteko quiere hacerse eco de la necesidad de establecer una estrategia vasca contra la pobreza energética. La pobreza energética es una cuestión de especial relevancia social que debe ser incorporada al debate social que requiere, con carácter más general, el actual modelo energético, para su transición a un modelo más sostenible.

Iñigo Lamarca Iturbe
Ararteko en funciones


nube_pobreza21XXI. mendea bete-betean dela, Euskadin oraindik jende asko dago hilabete hotzetan etxean tenperatura egokia mantendu ezinik. Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak egindako gizarte beharrei buruzko 2014ko inkestak, pobreziaren gainekoak kontuan hartu beharreko bi adierazle islatzen ditu. Batetik, etxean tenperatura egokia mantentzeko arazoak dituzten pertsonak 237.526ra iritsi dira 2014an. Bestetik, etxean zerbitzuen horniduran (ura, argia edo telefonoa barne) etenaldiak izan dituzten biztanleak 38.255 izan dira 2014an. Aipatutako txostenaren arabera, fenomeno hori euskal biztanleen %11k jasaten du, gutxi-asko, eta pobrezia energetikoa deritzo. Etxean energia izateko arazo larriak edo ezintasuna dakartza berekin, baliabiderik ez izateagatik, etxebizitzak baldintza objektibo txarrak izateagatik edo baliabide energetikoen prezioa gehiegizkoa delako.

Euskadin pobrezia energetikoa ezezagun samarra da. Beste leku batzuetan baino baldintza klimatologiko hobeak izateak, diru-sarrerak bermatzeko daukagun sistema finkatuaren dudarik gabeko eragin onuragarriak edo oraintsu arte adierazle hori behar bezala karakterizatu gabe egoteak ondorio hau ekarri du: pobrezia energetikoa pobrezia orokorraren barruan sartzeko joera dago, gizarte-bazterketa jasateko arriskua neurtzeko elementu gisa.

Pobrezia energetikoa errealitate gogorra da, Europan fuel poverty izenaz ezagutzen dena, eta hamarkadak dira Erresuma Batua, Irlanda edo Belgika bezalako herrialdeetako agenda politikoan sartuta dagoela. Kezka horren ondorioz, Europar Batasunak lehenbizikoz arautu du gai hori. Pobrezia energetikoaren kontra borrokatzeko urrats garrantzitsua izan dira, zalantza barik, Europar Batasuneko zuzentarauetan jaso diren xedapenak, elektrizitatearen sektoreko (2009/72/CE zuzentaraua) eta gas naturalaren sektoreko (2009/73/CE zuzentaraua) energia-merkatuko arau komunak erregulatzeko asmoz. Zuzentarau horiek argitu diezagukete pobrezia energetikoari nola aurre egin. Zerbitzu publikoak betebehar jakin bat du: kalitateko zerbitzu energetikoa (argiarena eta gasarena) bermatu behar du, arrazoizko prezioetan, eta etxeko kontsumitzaileak babestu behar ditu, batez ere bezerorik zaurgarrienak. Zuzentarauan jasotako neurrietako bat da debekatuta dagoela egoera larrietan hornidura etetea; horrek esan nahi du ezin dela hornidura eten neguko hotzik handieneko aldietan.

Espainiako estatuan xedapen horiek orain arte neurri batean ostendu dira, Sektore Elektrikoari buruzko abenduaren 26ko 24/2013 Legearen bitartez. Lege horrek, 45. artikuluan, kontsumitzaile zaurgarrien gaineko alderdi jakin batzuk soilik hartzen ditu kontuan, adibidez, gizarte-bonua.

Horregatik, pobrezia energetikoaren osoko analisia egin behar da, horren ondorioak arindu eta prebenitzeko. Analisi horretan, kontuan hartu beharko dira kontsumitzaileak babesteko egungo politikak (gizarte-bonua), gizarte-politikak (diru-sarrerak bermatzeko errenta eta gizarte larrialdietako laguntzak) eta etxebizitza arlokoak (etxeetako energia eraginkortasuna eta aurreztea).

Neurri horiek egon badauden arren, onartu behar dugu egiaz ezinezkoa dela pobrezia energetikoaren ondorio guztiak arintzea. Era askotako arrazoiengatik. Ezin ukatuzkoa da elektrizitate kontsumitzailearentzat faktura elektrikoak gora egin duela azken urteotan. Sistema energetikoaren oraingo egoerak, baita autokontsumoa edo etxean erabiltzekoak diren energia berriztagarriak ez bultzatzeak ere, aukera bat galarazi dute arlo horretan. Halaber, krisia eragozpen handia izan da hirigintza eta etxebizitza arloetako araudiek pixkanaka gehitu dituzten eragingarritasun energetikoko baldintzak hobetzeari ekiteko. Bestalde, gizarte-politikek egoera hobetu dute, baina ez dituzte saihestu talde batzuek ongizate energetikoko baldintza egokiak lortzeko dituzten arazoak.

Egoera horien aurrean, hainbat taldek, esaterako, Ingurumen Zientzien Elkarteak edo Eredu energetiko berri baten aldeko plataformak -Euskadin, Gure Energia- pobrezia energetikoaren Europako astea ospatzen dute. Talde horiek eskatzen dute agenda publikoan sar dadila energia-fenomeno hori, gizartean, hezkuntzan edo pertsonen osasunean zer ondorio dituen jakiteko, batik bat talde jakin batzuetan (adinekoak edo haurrak, kasu). Proposamen horiei erantzuteko, Ararteko erakundeak jakinarazi nahi du euskal estrategia bat ezarri beharra dagoela pobrezia energetikoaren kontra. Pobrezia energetikoaren gaiak garrantzi berezia du gizartean eta gizarte-eztabaidan sartu behar da. Oraingo eredu energetikoak, oro har, gizarte-eztabaida horren beharra dauka, eredu iraunkorrago batera iragan nahi badu.

Iñigo Lamarca Iturbe
Jarduneko arartekoa

Eguzkik RIO+20 bilkuraren aurrean mobilizatzeko deialdia egiten du

Aurten, 1992an Rio de Janeiron burutu zuten “Lurraren Goi-Bilkuraren” 20. urteurrena da. Hau ospatzeko, ospakizunetarako arrazoirik ez dagoen arren, gaurtik (ekainak 20) ostiralera arte (ekainaren 22) hiri horretan, mundu osoko ehun herrialde baino gehiagoren agintariak, Nazio Batuek antolatutako Garapen Iraunkorraren inguruko Biltzarrean elkartuko dira.

Garai hartan, hiru izan ziren lortu ziren akordioak: Aniztasun Biologikoari buruzko Hitzarmena, Nazio Batuen Hitzarmena Aldaketa Klimatikoari buruz eta Basamorturatzearen aurkako Borrokari buruzko Hitzarmena. Baina, hogei urte geroago, bertan parte hartu zuten herrialdeek ezer gutxi egin dute akordio hauetan zehaztutako helburuak lortzeko. Are gehiago, askok helburuak lortzeko bidetik aldentzen ari dira, ondorioz, ingurumen, ekonomia eta gizarte arazoak areagotzen ari dira.

Aurtengo bilkuran, landuko dituzten alderdien artean “ekonomia berdea” delakoa dago eta honen baitan energia berriztagarriak, hondakinen kudeaketa, energia ekoizteko metodoak eta abar luze baten inguruan mintzoko dira. Baina, izen polit honetan berde adjektiboak ez dauka pisu handirik izan ere, ekonomia izango da ardatza.

Hau argi geratu da, “Nahi dugun etorkizuna” izenarekin aurkeztuko duten, oinarrizko dokumentua egiterako orduan. Izan ere, ezadostasun gehien sortu dituen puntua “inplementazio neurriak” delakoarena izan da, hau da, garapen iraunkorra lortzeko proiektuak finantzatzeko eta teknologiaren transferentzia bermatzeko baliabideak lortzeari dagozkion neurriak.

Beraz, berriro ere ekonomiak markatuko du gailur honen ildoa eta bilkura honetan, herritarren partaidetza bermatuta dagoela esaten diguten arren, benetako parte hartzea, natura eta pertsonak eztabaiden ardatza direnean lortuko da.

Hau guztiagatik, agintariei eskatzen diegu hitzarmen hutsak baino ez diren mota honetako bilkurak egiten uzteko eta benetan, ingurumena eta pertsonak errespetatuko dituen eredu baten aldeko neurri zuzenak eta zehatzak hartzea. Eredu berri bat, non, ustezko herrialde garatuek ez duten herrialde ez garatuen baliabide naturalak ustiatzea helburu bakarra.

Beraz, EGUZKIk beste hainbat talderekin batera, Euskal Herriko herri ezberdinetan burutuko diren ekintzetan parte hartzeko deialdia egiten du.

Aurten, 1992an Rio de Janeiron burutu zuten “Lurraren Goi-Bilkuraren” 20. urteurrena da. Hau ospatzeko, ospakizunetarako arrazoirik ez dagoen arren, gaurtik (ekainak 20) ostiralera arte (ekainaren 22) hiri horretan, mundu osoko ehun herrialde baino gehiagoren agintariak, Nazio Batuek antolatutako Garapen Iraunkorraren inguruko Biltzarrean elkartuko dira.

Garai hartan, hiru izan ziren lortu ziren akordioak: Aniztasun Biologikoari buruzko Hitzarmena, Nazio Batuen Hitzarmena Aldaketa Klimatikoari buruz eta Basamorturatzearen aurkako Borrokari buruzko Hitzarmena. Baina, hogei urte geroago, bertan parte hartu zuten herrialdeek ezer gutxi egin dute akordio hauetan zehaztutako helburuak lortzeko. Are gehiago, askok helburuak lortzeko bidetik aldentzen ari dira, ondorioz, ingurumen, ekonomia eta gizarte arazoak areagotzen ari dira.

Aurtengo bilkuran, landuko dituzten alderdien artean “ekonomia berdea” delakoa dago eta honen baitan energia berriztagarriak, hondakinen kudeaketa, energia ekoizteko metodoak eta abar luze baten inguruan mintzoko dira. Baina, izen polit honetan berde adjektiboak ez dauka pisu handirik izan ere, ekonomia izango da ardatza.

Hau argi geratu da, “Nahi dugun etorkizuna” izenarekin aurkeztuko duten, oinarrizko dokumentua egiterako orduan. Izan ere, ezadostasun gehien sortu dituen puntua “inplementazio neurriak” delakoarena izan da, hau da, garapen iraunkorra lortzeko proiektuak finantzatzeko eta teknologiaren transferentzia bermatzeko baliabideak lortzeari dagozkion neurriak.

Beraz, berriro ere ekonomiak markatuko du gailur honen ildoa eta bilkura honetan, herritarren partaidetza bermatuta dagoela esaten diguten arren, benetako parte hartzea, natura eta pertsonak eztabaiden ardatza direnean lortuko da.

Hau guztiagatik, agintariei eskatzen diegu hitzarmen hutsak baino ez diren mota honetako bilkurak egiten uzteko eta benetan, ingurumena eta pertsonak errespetatuko dituen eredu baten aldeko neurri zuzenak eta zehatzak hartzea. Eredu berri bat, non, ustezko herrialde garatuek ez duten herrialde ez garatuen baliabide naturalak ustiatzea helburu bakarra.

Beraz, EGUZKIk beste hainbat talderekin batera, Euskal Herriko herri ezberdinetan burutuko diren ekintzetan parte hartzeko deialdia egiten du.